Voor wie de film Precious (2009) van regisseur Lee Daniels ooit heeft gezien, is getuige geweest van de geboorte van een ziel. Van hoe de 16-jarige Claireece Precious Jones een grote ommekeer in haar leven meemaakt wanneer ze haar bijzondere talenten ontdekt. De film won dit jaar met recht twee Academy Awards en laat zien hoe belangrijk het is om je talenten te onderzoeken en er dankbaar gebruik van te maken. Life is hard, life is painful, life is short, life is rich, life is precious. Aanleiding voor freelance journalist Roxane Catz op zoek te gaan naar haar eigen unieke gave. Het antwoord bleek verrassend subtiel.

Iedereen heeft bepaalde kwaliteiten, maar één aspect voert duidelijk de boventoon. Dat is onze unieke gave, ook wel talent genoemd. Helaas is niet iedereen zich hier altijd even bewust van, sterker nog, we zijn vaak veel drukker met het fixen van waar we niet goed in zijn. Wanneer ik verwachtingsvol het zaaltje van spiritueel centrum De Roos binnenloop, staan er een tiental stoelen in een kring opgesteld. Een opstelling die ik thuis altijd angstvallig vermijd, maar die in dit geval - zo blijkt later - juist goed werkt. Na het bekend voorstelrondje legt onze cursusleidster, Lidwien Janssen, uit hoe de komende dag is ingedeeld en wat we kunnen verwachten.

“Waar ben je goed in”, vraagt ze even later terwijl ze ons verwachtingsvol aankijkt. Het blijft stil. Dan stelt ze de vraag nog eens, dit keer gericht aan een cursist. “Ik ben best muzikaal,” antwoordt deze na enige aarzeling. En zo weet uiteindelijk iedereen wel een zekere kwaliteit van zichzelf te benoemen. Bij mij popte als eerste het woord ‘verkopen’ naar boven. Niet voor niets heb ik in het verleden vele sales functies versleten. Het lukte mij namelijk écht om iemand een dooie muis te verkopen.

Zesjes-cultuur
Toch is het opvallend hoe lastig we het vaak vinden om over onszelf te denken in termen van ‘overvloed en meesterschap’, want dat is wat talent in wezen is. We zijn veel eerder geneigd onszelf kritisch te bekijken en de dingen op te merken waarin we niet goed zijn. Wat er niet allemaal aan ons schort weten we feilloos op te sommen. “Dat is ook niet zo vreemd,” legt Lidwien uit. “Als kind wordt het je al snel duidelijk waarin je niet goed bent en wat je zou moeten verbeteren. Op je rapport prijkt een negen voor geschiedenis, maar tegelijk staat er een vier voor wiskunde. Wat is de reactie? Fijn hoor die negen, maar die vier is het die je omhoog moet zien te krijgen. Daar wordt de nadruk op gelegd.” Met behulp van bijlessen, remedial teaching of ander geploeter krijg je het vervolgens voor elkaar om van die vier een zes te maken, waardoor die negen voor geschiedenis ineens tot een zes is verworden. Zo blijven we gevangen in onze zogenaamde ‘zesjescultuur’ en zijn we voortdurend gefocust op zaken die beter zouden kunnen, in plaats van het versterken van onze pluspunten.

We moeten af van het idee dat je iemand moet worden

Zwaar verlicht
Ter verduidelijking legt Lidwien uit hoe een en ander werkt met betrekking tot ons bewustzijn, dat als het ware uit vier dimensies bestaat. De eerste is het ‘slaap- en gewoontebewustzijn’. Op dit niveau bevinden zich al onze vastgeroeste ideeën, ons zelfbeeld en onze oordelen. Hier handelen we vanuit de automatische piloot. ‘Ik ben wat ik vind’ komt hieruit voort. De bewustzijnsdimensie die daarboven zit is het ‘dag- en taakbewustzijn’. Hier functioneren we in al onze taken en rollen die we in het leven hebben en identificeren we ons met de dingen die we doen. ‘Ik ben wat ik doe’ hoort hierbij. De derde dimensie is het ‘zelfbewustzijn’. Op dit niveau zit je authentieke ‘zelf’, dat wat je in essentie bent, los van alle randvoorwaarden die er vanaf je geboorte zijn bijgekomen. Dit bewustzijn gaat voorbij tijd en ruimte en al het gedoe in ons dagelijks bestaan. Het is vol creativiteit, inspiratie en overvloed. Dit is de staat van ‘ik ben’. Hier heerst niet het idee dat je iemand moet worden, want je bent al compleet. De vierde dimensie tenslotte is het ‘al-bewustzijn’. Dat is de wereld van de geest, de bron, de oorsprong. Hier komen we vandaan en keren we weer terug. Het behelst totale vereniging. Deze staat wordt voor steeds meer mensen bereikbaar en is niet meer beperkt tot zwaar verlichte types zoals Jezus en Boeddha. Ook iemand als Eckhart Tolle schijnt zich in dit bewustzijn te bevinden, alhoewel hij dat nooit zelf zal beweren.
De meeste mensen verkeren afwisselend in de diverse dimensies van bewustzijn. En bijna iedereen kent wel zo’n plotseling moment van opperst geluk. Zo’n gevoel dat je je met alles en iedereen verbonden voelt en alles goed is. Dat zijn de momenten waarin je even in het al-bewustzijn mag verkeren. Je kunt het beschouwen als een soort teaser voor deze opperste staat van gelukzaligheid.

We zijn voortdurend gefocust op zaken die beter zouden kunnen, in plaats van het versterken van onze pluspunten.

Wakker worden!
Deze bovengenoemde verdeling van ons bewustzijn is alleen maar bedoeld om ons een beeld te geven en moeten we vooral niet te letterlijk te nemen. Het is nu eenmaal geen technisch verhaal. Daarbij is het ook belangrijk te beseffen dat het ene bewustzijn niet belangrijker is dan het andere. We hebben ze allemaal nodig. Bij de gratie van de eerste twee niveaus zijn we namelijk in staat onze levens te leven. Samen staan ze voor ons ego en daarmee houden we ons staande in deze wereld. Het wordt pas lastig als we ons ermee gaan identificeren Wat dan ben je alleen wat je vindt en wat je doet. Dan staat ons ego ons in de weg en ontstaan er problemen. De oplossingen komen pas als we dit niveau van het vaak ‘pijnlijke denken’ durven te ontstijgen. Dat brengt ons in het zelfbewustzijn, onze meest ‘wakkere’ staat, waarin we domweg ‘zijn’ en ook de dingen gaan zoals ze gaan. Vaak op een manier die we zelf niet voor mogelijk kunnen houden. Want wanneer we ons hierin bevinden, verloopt ons leven moeiteloos. Maar hoe dan? Door niet langer zelf proberen alles te controleren en dus - heel belangrijk - meer te vertrouwen. Je haalt jezelf als het ware tussenuit. Wanneer je werkelijk naar binnen durft te gaan, te luisteren, te voelen en je hart durft te volgen dan doe je het al. Dat vergt moed. ‘Onze diepste angst is als een draak die onze grootste schat bewaakt’ schreef de Duitse dichter Rilke ooit. Want achter de angst zit verlies voor controle en identiteit. Als het je lukt daar doorheen te breken, kom je nooit bedrogen uit.

Uniek talent is zo subtiel dat het bijna onbenullig lijkt

Subtiel en groots
Wat dit alles met mijn unieke talent had te maken, werd me gedurende de dag steeds duidelijker. Middels verschillende oefeningen was ik voortdurend aan het focussen op waar ik goed in ben en wat ik - al van jongs af aan - het liefst en het gemakkelijkst doe. Tegelijkertijd werd ik me ook bewust van al die stemmetjes (mijn ‘draken’ zoals Lidwien ze noemt) die me vertelden dat het niet waar was of me op één of andere manier onderuit probeerden te halen. Dat was overduidelijk mijn ego (mijn verdedigingsmechanisme) dat bang was om de controle, de regie te verliezen. Aan het einde van de dag kwam ik er ten slotte achter dat mijn unieke talent ‘enthousiasme’ is. Eerst was ik enigszins teleurgesteld. Enthousiasme? Wat kon ik daar nu mee? Maar Lidwien had ons al gewaarschuwd dat ons talent geen vaardigheid is, zoiets als zingen, schilderen of schrijven. Dat zijn alleen maar vormen van ons talent. Ons ware talent is als het ware de ‘grondtoon’ van ons mens-zijn, een ‘zielsaspect’ en wordt ondersteund door meerdere kwaliteiten. Daarom is schrijven uiteindelijk niet mijn talent, maar een kwaliteit die mijn talent ondersteunt. Namelijk om met enthousiasme bepaalde zaken schrijvend over te brengen. En met datzelfde enthousiasme kan ik daarom ook verkopen en anderen inspireren. Ons unieke talent is dus heel subtiel. Iets wat al ons hele leven bij ons is omdat we het in essentie gewoon zijn. We zijn ermee geboren. Het is zo subtiel dat het bijna onbenullig lijkt. Maar het is letterlijk van levensbelang. Want als we ons talent gebruiken voelen we ons gelukkig en voegen we altijd iets toe aan de wereld. Het is daarbij een belangrijke richtingaanwijzer bij de zoektocht naar vervullend werk en een zinvol leven. Wanneer we iets anders doen dan we in feite zijn, regeert ons ego en gaan we voorbij aan ons werkelijke zelf. Dan doen we iets wat we niet zijn en worden we heel ongelukkig. Hoe succesvol ons leven er van de buitenkant ook uitziet. Gelukkig hebben we ons hele leven om ons unieke en onvergelijkbare talent op allerlei manieren tot uitdrukking te brengen. Alles went. Vooral je talent! Hoe eerder je er weer bij komt hoe beter. En het is ook nooit te laat voor je talent!

Voor meer informatie: www.lidwienjanssen.nl

Tips:

Goed boek over o.a. talent is Leef. In dit boek biedt schrijver en leraar Jan de Dreu originele en beproefde ingrediënten om je te laten leiden én verrassen door jouw antwoorden op jouw levensvragen. Een boek dat je kan helpen om je eigen levensloop actief en creatief ter hand te nemen. Leef, acht opwekkende aanwijzingen, uitgeverij Roozemond, isbn 90-77416-01-3
Mooie film over hoe wezenlijk talent voor je leven is, is Precious, een heftige en indringende film over een Afro-Amerikaans meisje dat opgroeit in een keiharde omgeving. Het leven lacht haar niet bepaald toe en op haar 16de is ze voor de tweede keer in verwachting. Alles verandert als ze op een nieuwe school onder de hoede komt van een bevlogen lerares die haar begrijpt en haar laat voelen dat ze bijzondere talenten heeft.