Volgens mij is er nog nooit zo publiekelijk en massaal naar geluk gestreefd als nu, maar ondanks alle boeken, films, workshops, cursussen, tijdschriften en wat al niet meer - die ons vertellen hoe dat zou moeten - raken er steeds meer mensen depressief, gestrest of burned-out dan ooit. Of ze stoppen er zelfs helemaal mee.

Hoe kan dat?

‘Geluk’ is verworden tot een concept dat moet worden nagestreefd. Ik heb het jaren gedaan. In mijn eindeloze zoektocht naar het Grote Geluk, citeerde ik de ene wijsheid na de andere, verworven uit de vele zelfhulpboeken die ik las, interviews die ik afnam of trainingen die ik volgde. Om er ten slotte achter te komen dat geluk niet iets is dat je op een dag bereikt of kunt verkrijgen. Mijn ‘personal goeroe’ (lees: Wilbert; mijn partner in life) zegt ’t altijd al: ‘Geluk is wanneer je er niet over nadenkt.’

Nu is hij van de korte en praktische oneliners, maar na jaren van ploeteren, ben ik erachter gekomen dat het ook écht waar is. Want hoe minder ik denk, hoe rustiger ik me voel. En gemoedsrust, lieve luisteraars, is wat mij betreft dé enige ware geluksgraal!

Dichterbij dan je denkt

‘Je gedachten zijn de grootste gevangenis! En de sleutel zit in je zak: de bereidheid om totale verantwoordelijkheid voor je leven te nemen; de bereidheid om risico’s te nemen, om jezelf los te maken van oordelen en je onschuld op te eisen.’

Prachtige woorden en helaas niet van mijzelf, maar van Edith Eva Eger, een voor mij nieuwe heldin van ruim negentig jaar. Vorig jaar kreeg ik haar boek De Keuze van mijn zusje cadeau. Het was na ons gezamenlijk bezoek aan kamp Westerbork, waar mijn vader met zijn ouders en broer enige maanden gevangen zaten, voordat ze werden doorgevoerd naar Theresiënstadt. Ze had me eindelijk zo ver gekregen om dit stuk verleden samen aan te gaan, want er is nooit echt over gesproken binnen ons gezin en ook ik bleef het ontwijken.

De kennismaking met deze grond maakte veel bij me los. Met name immens ontzag voor mijn familie, voor hoe ze alle gruwelijkheden en vernederingen hebben kunnen doorstaan en daarna toch nog in staat zijn geweest zo liefdevol, krachtig en dankbaar in het leven te staan.

Innerlijke vrijheid

Door het boek van Edith Eger ben ik dat beter gaan begrijpen. Vanwege haar eveneens Joodse afkomst, werd haar droom om professioneel balletdanseres te worden al heel vroeg afgebroken. Daarna volgde haar gevangenschap in Auschwitz - ze was toen nog maar een tiener - maar ondanks de uithongering, de martelingen en de constante dreiging met de dood, wist ze haar geestelijke vrijheid te behouden.

Ze raakte niet gedesillusioneerd door alle verschrikkingen die ze heeft ervaren, maar werd er eerder door aangemoedigd en gesterkt. Op eerlijke en kwetsbare wijze beschrijft ze haar bijna ongelofelijke verhaal van trauma naar zelfoverwinning en ontdekte ze hoe ze haar ervaringen met menselijke wreedheden kon gebruiken om anderen te helpen en kracht te geven.

‘Wat er is gebeurd, mag nooit meer vergeten worden en kan nooit meer worden veranderd. Maar in de loop der tijd heb ik geleerd dat ik ervoor kan kiezen hoe ik reageer op het verleden. Ik kan me ellendig voelen of ik kan hoopvol zijn…We hebben altijd de keuze; de mogelijkheid om er de leiding over te nemen..

‘Als ik vandaag overleef, dan zal ik morgen vrij zijn.’

‘Onthoud dat niemand - dát wat je in je gedachten hebt - van je af kan pakken.’

‘Hier ben ik. Hier ben jij! In het heilige heden! Ik kan je niet genezen - niemand anders kan dat - maar ik kan je wel bijstaan in jouw keuze om de gevangenis in je gedachten af te breken. Je kunt niet veranderen wat je hebt gedaan of wat je is aangedaan. Maar je kunt ervoor kiezen hoe je vanaf nu wilt leven. Je kunt ervoor kiezen om vrij te zijn’.

Dit was slechts een greep uit de vele intrigerende teksten uit haar boek, waarvan ik er vele heb onderstreept, aangezien ze allemaal de moeite waard zijn om hier te citeren. De belangrijkste boodschap van haar boek is dat we zoveel sterker zijn dan we denken en dat we - ondanks wat ons is aangedaan of overkomen - uit onze slachtofferrol kunnen stappen en ons lijden kunnen transformeren, kortom: dat we áltijd een keuze hebben.

Ik hoop dat je even een paar minuten de tijd kunt nemen om naar de TED Talk van deze geweldige vrouw te kijken. Ruim in de negentig en nog altijd full of spirit!

Vrij van verslaving

‘Wil ik mijn aandacht besteden aan wat ik heb verloren of me richten op wat ik nog heb en wat ik kan gaan geven?’ Deze vraag heb ik mezelf ook gesteld toen ik voor mijn gevoel vast zat in mijn eigen gevangenis; die van verslaving. Ik heb gekozen voor het laatste.

In mijn praktijk inspireer ik nu anderen om hun relatie met alcohol (en vooral hun gedachten hierover) opnieuw te definiëren en hun eigen pad te kiezen. Een pad waarop je geen slaaf meer hoeft te zijn van je gedachten en impulsen en waarop je kunt kiezen voor kwaliteit boven kwantiteit.

Zo maak je de keuze voor je eigen goede gevoel in plaatst van het gevoel dat alcohol (of iets anders buiten jezelf) je geeft en worden je gevoelens van schuld en schaamte verruild voor die van kracht en vertrouwen.

Voel jij dat je eigenlijk te veel drinkt (of andere drugs gebruikt)? Zou je er graag anders mee om willen gaan en vind je het lastig om erover te praten? Wil je leren hoe je de teugels in eigen hand kunt nemen, zodat jíj weer de baas wordt en niet jouw hoofd (en hand)? Als je wilt, kan ik je daarbij helpen.

Benieuwd? Lees dan verder...